Nasıl bir akıl meşalesi söndü! Nasıl bir kalp çarpmayı bıraktı! N. Nekrasov 5 Ağustos 1895’te Friedrich Engels Londra’da öldü. 1883’te ölen dostu Karl Marx’tan sonra Engels, tüm medeni dünyada modern proletaryanın en büyük bilgini ve öğretmeniydi. Ortak alınyazısının Karl Marx ve Friedrich Engels’i bir araya getirmesinden itibaren, iki…

Marx’ın işaret ettiği özgürlük kişinin becerikli, yetenekli ya da özel olarak ilgi duyduğu alanlarda yoğunlaşmasının koşullarının yaratılmasıdır. Kapitalizmde ekonomik zorun dayattığı koşullar altında, kişi kendi iradesiyle hareket edemez, işçinin özde bir yük hayvanından farkı yoktur ve kimse bir yük hayvanı özgürdür diyemez! Marksist özgürlük anlayışı,…

Büyük olayların kesiştiği bir kavşakta ne yapması gerektiğini bilen ve yapan Lenin’dir. Lenin bağlamında liderin devrimdeki yerinin ne kadar hayati olduğunu Troçki şu değerlendirmeyle ortaya koymaktadır: “Aklıevvellerimiz Lenin 1917’nin başında yurtdışında ölmüş olsaydı da Ekim Devriminin «aynen» gerçekleşeceğini söyleyebilirler. Ama bu doğru değildir. Lenin tarihsel…

Lenin, emperyalizm çağının, birikimli toplumsal çelişkilerin bir kıvılcımla patlayarak proleter devrime yol açmasının koşullarını olgunlaştırdığına dikkat çekmişti. Lenin’in işaret ettiği gerçeklik, küresel kapitalizm koşullarında daha fazla ete kemiğe bürünmüştür. Son yirmi yıllık süreçte ardı ardına gelen ayaklanmalar ve devrimci durumlar da bunun kanıtıdır. Ekonomik kriz,…

Önümüzdeki dönemde kırdaki nüfusun artan oranda kente akacağı, işsiz kitlelerin daha fazla kent varoşlarına yığılacağı, göç yollarına düşenlerin kitleselleşeceği tartışmasız bir olgudur. Marx’ın belirttiği üzere, “üretim araçlarının merkezîleşmesi ne kadar yığınsal olursa, işçilerin aynı yerdeki yığılmaları o kadar büyük olur; bundan dolayı, sermaye ne kadar…

Geçtiğimiz haftalarda New Statesman adlı dergiye röportaj veren Francis Fukuyama’nın açıklamaları oldukça yankı uyandırdı. Kapitalist aşırı üretim krizi, işçilerin yoksullaşması ve yetersiz talep konusunda Marx haklıydı diyor. Geride bıraktığımız yıllar, Fukuyama ve burjuva ideologların iddia ve beklentilerinin tam aksini kanıtlamak anlamında, kapitalist liberalizmin iflasını tescilledi. Daha 1990’dan…

Sermayenin hareket tarzı dünya ekonomisinin uluslararası bütünleşmesini ve iç kaynaşmasını üst düzeylere çıkartırken, aynı zamanda kapitalist krizin etkisini de küreselleştirir ve alabildiğine yıkıcı boyutlara taşır. ABD aksırdığında Çin’in nezle olması bundandır. 2008 krizinin kapitalizmi nasıl küresel ölçekte sarstığını, yıkımın çapını, şiddetini ve etkisini nasıl arttırdığını…

Kapitalizmin tarihsel bir krize girdiğini itiraf etmeseler de, sistemin daha önce görülmedik ölçüde büyük bir sorunla karşı karşıya olduğunu söylüyorlar. Meselâ Trump yönetiminin başlattığı ticaret savaşının genişleyerek ve yeni boyutlar alarak kapitalist sistemi derinden sarsabileceğine dair kaygılar, son dönemde uluslararası medya kuruluşlarında yaygın şekilde yer…

Ancak burjuva sosyologlara ve akademik Marksizmin profesörlerine göre, eğer işçi sınıfı üretim ilişkilerinin belirlediği bir sınıfsa, insanlığın tarihsel kurtuluşunun öznesi ise, devrimci bir örgütlülük gibi hiçbir siyasal aracı olmadan, hemen şimdi, kendiliğinden siyasal sınıf bilincine sahip olmalıdır. Eğer bu gerçekleşmiyorsa, ortada, tarihsel özne misyonuna sahip…

Devrimden sonra, işçi iktidarı altında canlanan sanat hayatı ve yeni arayışlar, Avrupa’dan Amerika’ya dünyadaki sanat akımlarını derinden etkiledi. Sanatın modern tarihi incelendiğinde görülecektir ki, 1917’den sonra, neredeyse tüm sanat akımlarında bir canlanma, dönüşüm veya yeni anlayışların ortaya çıkması söz konusudur. Meselâ Dada ve sürrealizm gibi……

 Açlık ve yokluğun ortasındaki işçi-emekçi kitlelerin, önlerine dikilen duvarları yıkıp girdikleri siyaset sahnesinde, gerek Ekim öncesinde gerekse sonrasında devrimin her türlü sorununu tartıştıklarını ve çözüm üretmeye çalıştıklarını hatırlatmak yeterlidir. Daha Ekim’den önce bir burjuva temsilcinin, “korkunç savaşın göbeğinde, ülke büyük bir tartışma derneğine, büyük bir…

Marx, Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı’nın önsözünde şöyle yazıyordu: “Gelişmelerinin belirli bir aşamasında toplumun maddi üretici güçleri, o zamana kadar içinde hareket ettikleri mevcut üretim ilişkilerine ya da bunların hukuki ifadesinden başka bir şey olmayan mülkiyet ilişkilerine ters düşerler. Üretici güçlerin gelişmesinin biçimleri olan bu ilişkiler, onların engelleri…

Kimileri, işçi sınıfının devrimci potansiyelinin nereden kaynaklandığını anlamak yerine; Marx’ın, işçi sınıfını, kendi felsefesinin içine oturttuğu ve böylece kendi kuramında toplumsal sorunları çözüme kavuşturduğu varsayımsal bir özne biçiminde yansıtmaktadırlar. Oysa Marksizmin ortaya koyduğu bilimsel sosyalizmle ütopik sosyalizm anlayışını birbirinden ayırt eden en temel şey; birincisinin…

SİP-TKP’nin önde gelen isimlerinden Kemal Okuyan, burjuva cumhuriyetin 90. yıldönümü kutlamalarının yapıldığı 29 Ekimde, “Marx Cumhuriyetçiydi” başlıklı bir yazı kaleme aldı. Daha yazının girişinde Okuyan şöyle diyor: “Marx’ın ABD’deki Cumhuriyetçilerin destekçisi olduğunu bilir misiniz? Bush’un partisinin yani…” Marx önce Cumhuriyetçi Parti yanlısı ilan ediliyor, sonra…

Günler ilerledikçe özellikle Petersburg ve Moskova merkezli işçi ve köylü yığınların tahammülleri tükeniyor, devrimci basınç giderek artıyordu. 18 Haziran ile 4 Temmuz arasında gerek işçi kitleleri gerekse Bolşevik taban zapt edilemez bir noktaya ulaşmıştı. Bir an önce harekete geçilmesini ve burjuva hükümetin tepelenerek iktidarın sovyetlere…