Bilim-Kültür-Sanat

Hayatı Seviyorlardı: Fransız Partizanların Mektupları

İstanbul/Avcılar'dan bir öğrenci, 31 Ağustos 2025

Savaşsız ve sömürüsüz bir dünya için dövüşen insanların ölüm karşısındaki cesaretini ve kararlılığını kayda geçiriyor; okuru, mektubu yazıldığı ana, o en yoğun zamana götürüyor. İnsanlık düşmanı Hitler faşizminin ölüme mahkûm ettiği komünistler arasında, henüz 17 yaşında, benim gibi gencecik insanlar da var. Mektupları okurken, insanın...

Hayatını Barış ve Özgürlük Mücadelesine Adayan Sırrı Süreyya Önder’i Uğurladık

Utku Kızılok, 06 Mayıs 2025

Bazı insanları tanımlamak, toplumda ve tarihte tuttukları yeri bütünlüklü şekilde ifade etmek zordur. Çünkü müstesna olan bu insanlar, sayısız kimliği kendi kişiliklerinde birleştirip bir sentez yaratırlar; zor olan da bu sentezde ifadesini bulan kişiliği tanımlamak ya da betimlemektir. Sırrı Süreyya Önder de onlardan biriydi.

Gülün Adı: Gülmeyi Yasaklamak ya da Zehirli Kitaplar!

İstanbul’dan bir grup işçi-öğrenci kadın, 03 Mart 2025

Umberto Eco’nun Gülün Adı isimli romanından yine aynı isimle sinemaya uyarlanan filmi bir grup kadın olarak izledik. Film 14. yüzyılın İtalyası’nda geçiyor. 700 yıl öncesini anlatmasına rağmen birçok konuda bugünle bağlar kurmak mümkün. Orta Çağ karanlık bir dönem. Bugün de kendine has karanlık bir dönem...

Bir Müzisyenin Öldürülmesi ve Faşist Güç Zehirlenmesi

Gülhan Dildar, 09 Ekim 2022

Ankara’da müzisyen Onur Şener’in katledilmesi, faşizmin insana ve hayata düşmanlığını çarpıcı bir şekilde anlatan Swing Kids filmindeki müziğe tutkulu Arvid’in yaşadıklarını anımsatıyor. Baskı ve zorbalığın hüküm sürdüğü, özgürlüklerin yok edildiği Nazi Almanyası’nda kendilerini Hitler’le özdeşleştiren faşist lümpen kesimler, bulundukları her alanda birer Hitler kopyası gibi...

O Büyük Güne Merhaba De (Şiir)

Utku Kızılok, 31 Aralık 2020

Merhaba de Şu maviye, yıldızlara, hatta ötesine… Merhaba de Bugün, bu saat, bu dakika umudu büyütenlere Merhaba de Doğan güne ve toprağın bağrındaki tohuma Merhaba de Ağaca, yeşile ve kanat çırpan şu özgürlüğe Merhaba de Emeğin serüvencilerine Tarihin gördüğü en hünerli ustaya merhaba de Çin’de...

Türkiye Sosyalist Hareketine Tanıklık Eden Komünist Çınar: Vedat Türkali ve Romanları /5

Gülhan Dildar, 18 Ekim 2020

Yalancı Tanıklar Kahvesi: Sağ-sol çatışması değil, 12 Eylül faşizminin zeminin döşenmesi 1960 sonrasında sanayi proletaryası nicelik ve nitelik bakımından gelişmiş, 1970’lerle birlikte işçi hareketi giderek kitleselleşmişti. 15-16 Haziran 1970 Büyük İşçi Direnişi sınıf mücadelesinin zirve noktalarından biri olarak tarihe geçmişti. Ancak hâlâ işçi sınıfının varlığını tartışan sosyalist...

Türkiye Sosyalist Hareketine Tanıklık Eden Komünist Çınar: Vedat Türkali ve Romanları /4

Gülhan Dildar, 10 Ekim 2020

27 Mayıs 1960 askeri darbesinden sonra Türkiye’de yeni bir dönem açılacaktı. 1961 Anayasasıyla demokratik hak ve özgürlüklerin sınırları geçmişe kıyasla genişletilmiş ve Türkiye sosyalist hareketinin örgütlenmesine TC tarihinde ilk kez bu denli imkân tanıyan liberal bir atmosfer oluşmuştu. İşçi sınıfı da dâhil toplumun tüm kesimleri...

Türkiye Sosyalist Hareketine Tanıklık Eden Komünist Çınar: Vedat Türkali ve Romanları /3

Gülhan Dildar, 29 Ağustos 2020

1950 seçimlerinin ardından, CHP’nin tek parti diktatörlüğü dönemindeki iktidar blokunun yerini, Kemalist asker-sivil bürokrasinin dışındaki çeşitli burjuva kesimlerin oluşturduğu yeni bir iktidar bloku aldı. Demokrasi ve ekonomik kalkınma vaatleriyle iktidara gelen DP, temsilcisi olduğu kesimlerin çıkarları doğrultusunda orduda tasfiyelere girişmiş, Genelkurmay’ı Milli Savunma Bakanlığına bağlamıştı....

Türkiye Sosyalist Hareketine Tanıklık Eden Komünist Çınar: Vedat Türkali ve Romanları /2

Gülhan Dildar, 26 Haziran 2020

1990’lara gelindiğinde burjuvazi, “sosyalist blok”un çöküşü üzerinden zafer nidaları yükseltiyordu. “Artık tarihin sonu geldi”, “kapitalizm ebedi sistem”dir propagandası burjuvazinin hizmetkârı ideologlar tarafından yaygınlaştırılıyordu. Sovyetler Birliği’nin çöküşü “sosyalizm”in çöküşü olarak lanse ediliyor, Stalinizmin günahları sosyalizme yıkılıyor, karalama kampanyası yürütülüyordu. Burjuva ideolojisinin böylesine şaha kaldırıldığı günlerde, çöken...

Türkiye Sosyalist Hareketine Tanıklık Eden Komünist Çınar: Vedat Türkali ve Romanları

Gülhan Dildar, 13 Mayıs 2020

Birinci Bölüm O, Türk edebiyatının ve sinemasının kilometre taşı… Kendi deyimiyle “Marksist-Leninist roman yazarı”… Yaşamının sonuna dek üretken, yüreğinde yaşam sevincini bir an olsun eksiltmeyen ateşli bir komünist aydın… Genç kuşaklara nefesi tükeninceye dek “örgütlenin” çağrısı yapan bir komünist çınar… Vedat Türkali… Tüm ölümlüler gibi...

Çağımızın Afyonu: Dijital Oyunlar

Gülhan Dildar, 22 Nisan 2019

Son dönemlerde başta çocuklar ve gençler olmak üzere toplumda dijital oyunlara bağımlılık ve bununla birlikte oyunların etkisi altında kalan çocukların ve gençlerin şiddet eğilimli hale geldikleri ve hatta intihara sürüklendikleri konusu daha sık gündeme gelmekte. Burjuva medya tam bir ikiyüzlülükle bir yandan ailelerin çocuklarını oyun...

Ekim Devrimi, Sanat ve Etkileri -2

Utku Kızılok, 20 Kasım 2017

Devrimden sonra, işçi iktidarı altında canlanan sanat hayatı ve yeni arayışlar, Avrupa’dan Amerika’ya dünyadaki sanat akımlarını derinden etkiledi. Sanatın modern tarihi incelendiğinde görülecektir ki, 1917’den sonra, neredeyse tüm sanat akımlarında bir canlanma, dönüşüm veya yeni anlayışların ortaya çıkması söz konusudur. Meselâ Dada ve sürrealizm gibi…...

Ekim Devrimi, Sanat ve Etkileri

Utku Kızılok, 05 Ekim 2017

 Açlık ve yokluğun ortasındaki işçi-emekçi kitlelerin, önlerine dikilen duvarları yıkıp girdikleri siyaset sahnesinde, gerek Ekim öncesinde gerekse sonrasında devrimin her türlü sorununu tartıştıklarını ve çözüm üretmeye çalıştıklarını hatırlatmak yeterlidir. Daha Ekim’den önce bir burjuva temsilcinin, “korkunç savaşın göbeğinde, ülke büyük bir tartışma derneğine, büyük bir...

Devrimci Direnç Noktası Olarak Devrimci Sanat

Utku Kızılok, 07 Ağustos 2016

Roman, şiir, dram ve tiyatro sanatı, film, öykü vs. rol üstlenir ve insanlığın toplumsal kurtuluş mücadelesinin ileriye taşınması için mücadelede kullanılır. Gerçekten de gericilik yıllarının egemen olduğu kimi dönemlerde roman, şiir vb. düşman cephesinin amansız saldırılarına karşı bir direnme aracına dönüşebilir ve dönüşmüştür de. Sanat,...

Ehrenburg’un “Fırtına”sı: Faşist Barbarlığın, Körleşmenin, Savaşın ve Direnişin Öyküsü

Gülhan Dildar, 05 Nisan 2016

İlya Ehrenburg, “Fırtına” adlı romanında, faşizm ve savaş dönemini pek çok yönüyle, farklı karakterlerin yaşamı üzerinden sürükleyici anlatımıyla konu edinir. II. Dünya Savaşına giden süreçte fırtına öncesi sessizliği andıran kitlelerdeki ruh halini ve savaş sürecindeki değişimi çarpıcı bir şekilde gözler önüne serer. Muazzam bir belgesel...